چشمه انگورستانی یا خال خالیان
اطلاعات جاذبه گردشگری
شهرستان دامغان،جاده تویه
این چشمه در شمال روستای دهخدا در شمالیترین قسمت دره سرسبز تویهدروار قرار گرفته است. آب آن به مصرف شرب و آبیاری میرسد. فاصله از دامغان حدود 55 کیلومتر و نوع دسترسی 58 کیلومتر آسفالت – یک کیلومتر شوسه – 500 متر راهپیمایی میباشد. بهترین زمان بازدید: بهار تا اوایل پاییز و گونههای گیاهی: نسترن وحشی، ارس، گون، و انواع گرامینه و کنگر است. گونههای جانوری: کبک، گراز، خوک، گربه وحشی، خرس، مار، قورباغه، گرگ و شغال.
توضیح:
«این چشمهی دلگشا در منتهیالیه شمال روستای دهخدا در دامنه کوهی صخرهای واقع شده است. برای دسترسی به این چشمه ابتدا به روستای تویه دروار در ۵۴ کیلومتری شمال غربی شهر دامغان رفته و در ادامه پس از ۴ کیلومتر به تنگه جفت طاقی میرسید. از پل روی رودخانه به طرف روستای دهخدا عبور کنید و جاده خاکی سمت راست خود را یک کیلومتر و به موازات باغهای روستا طی کنید تا به چشمه انگورستانی برسید
مسیر دیگر آن که پس از رسیدن به تنگه جفت طاقی از روی پل ۴۰۰ متر طی مسیر نموده از کوچه میان دَرو دهخدا داخل روستا رفته و وسیله نقلیه خود را در آنجا بگذارید. ۳۵۰ متر مسیر خود را به طرف شمال روستا طی نمایید تا به رودخانه اصلی انگورستانی با درختان بید کهنسال برسید.
وجه تسمیه چشمه به انگورستانی شاید به واسطه رویش درختان تاک و انگور در پایین چشمه باشد. آب چشمه از ارتفاعی حدود ۷ متری به صورت بارانی و قطرهای فرو میریزد که صحنهای خیالانگیز و دلپذیر را ایجاد نموده است. میزان آبدهی چشمه بهطور متوسّط ۲۵ لیتر در ثانیه است که این حجم آب در فصول متفاوت سال متغیر میباشد.
در دیوارههای محلّ ریزش آب، گیاهانی سبز از نوع پرسیاوشان روییده است که مصارف دارویی برای مداوای بیماری اعصاب و دلدرد دارد و زمینه فرحبخشی و دلانگیزی چشمه را دوچندان نموده است و قسمتی دیگر از آب چشمه از درون غاری کوچک تأمین میگردد. از بالای این چشمه تمامی منطقه دشتبو و دهخدا مشاهده میشود. چشمانداز زیبا تا دوردستها، آهنگ روحنواز آبشارک، نسیم روحپرور تنگه، نغمه دلنشین پرندگان و همه و همه چنان با طراوت و دلانگیز است که همانند بهشتی کوچک میتواند برای ساعتی زمینههای نشاط و شادابی روح و جان آدمی را فراهم آورده و جسم و جان مشتاقان طبیعت را نوازش دهد.
از برکت آب این چشمه با طراوت و بیمثال خلایق بیشماری از ذیروح و بیروح شامل باغستانهای میوههای خوشمزه و گردو به طول ۱۸ کیلومتر سیراب میگردند که انصافاً مجموعهای از زیباترین مناظر طبیعی کوهستانی شهرستان دامغان و منطقه تویه دروار میباشد. بهترین زمان برای رفتن به این چشمه دلگشا و استفاده از مواهب طبیعی گردشگری منطقه انگورستانی فصل بهار و اوایل تابستان و پاییز میباشد.»