اجتماعی

جمعیت و نیروی انسانی

بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال  ۱۳۸۵ جمعیت شهرستان ۸۴۶۸۰  نفر بوده که در سرشماری سال ۱۳۹۰ به ۸۶۹۰۸  نفر رسیده و با برآوردهای انجام شده در سال سرشماری سال  ۱۳۹۵ به ۹۴۱۹۰  نفر افزایش یافته است، سهم جمعیت شهرستان از کل جمعیت استان در سال ۱۳۸۵، ۳/۱۴ درصد بوده که در دوره بعدی به ۸/۱۳ درصد و در سال ۱۳۹۵ به ۴۱/۱۳ درصد کاهش یافته است. در طی این مدت بطور متوسط با کاهش ۶۹/۰ درصدی روبرو بوده، و رشد همزمان و همراه با متوسط استان نداشته و به همین دلیل اندکی از سهم خود را از دست داده است. تراکم نسبی جمعیت در دوره مورد بررسی از ۳/۶  نفر در هر کیلومترمربع به ۷۱/۶  نفر در سال ۱۳۹۵ رسیده که‌این شاخص برای متوسط استان ۲۰/۷ نفر در هر کیلومترمربع بدست آمده است.
مقایسه اطلاعات جمعیتی در طی ده سال گذشته نشان می‌دهد که در طی دوره مورد بررسی تعداد جمعیت شهرستان ۹۵۱۰ نفر افزایش داشته، و بطور متوسط در هر سال  ۰۹/۱ درصد رشد داشته است. در حالی که متوسط نرخ رشد استان ۲/۲ درصد در همین دوره بدست آمده است و این نشان می‌دهد که رشد جمعیت شهرستان در حالت عادی کمتر از حد انتظار بوده و نشان از مهاجر فرست بودن شهرستان دارد. و حتی از نرخ رشد طبیعی جمعیت ( تفاوت موالید با مرگ و میر ) نیز کمتر بوده است.
بررسی توزیع  جمعیت به تفکیک شهری و روستایی شهرستان نشان می‌دهد که در سال ۱۳۸۵ بالغ بر ۴/۷۸ درصد جمعیت در نقاط شهری و ۶/۲۱ درصد در روستاها زندگی می‌کرده‌اند که‌این نسبتها به مرور زمان اندکی تغییر یافته به صورتی که در سال ۱۳۹۰، ۳/۷۸ درصد در شهرها و ۶/۲۱ درصد در روستاها ساکن بوده‌اند. و در سال ۱۳۹۵ نشان از سکونت ۴۲/۷۷ درصد جمعیت در مناطق شهری و ۵۸/۲۲ درصد در مناطق روستایی دارد،  تغییر اندک این نسبت به نفع نقاط روستایی، نشان از جابجایی جمعیت از نقاط شهری دارد.
در سال ۱۳۸۵ تعداد ۲۳۰۷۳ خانوار در سطح شهرستان زندگی می‌کرده‌اند که درسال ۱۳۹۰ به ۲۵۵۹۷ خانوار و در سال ۹۵ به ۳۰۲۹۶ خانوار رسیده و بطور متوسط در هر سال ۸۲/۲ درصد رشد داشته است، روند رشد خانوار در نقاط شهری و روستایی در طی همین مدت به ترتیب ۰۶/۳ و ۰۴/۲ درصد بوده که‌این شاخص هم نشان از خروج جمعیت از نقاط روستایی دارد، نکته مهم بعد خانوار ( متوسط تعداد نفر در یک خانوار ) می‌باشد که در طی دوره مورد بررسی در کل شهرستان از ۶۷/۳ نفر در سال ۱۳۸۵ به ۱۱/۳ نفر در سال ۱۳۹۵ کاهش یافته است. و بطور متوسط در هر سال ۶۵/۱ درصد کاهش یافته است. این نسبت در نقاط شهری سالیانه با ۰۹/۲ درصد کاهش و در نقاط روستایی با ۳۲/۰ درصد رشد کاهش داشته است. و این نشان می‌دهد که خانواده‌ها هم در نقاط شهری و هم در نقاط روستایی به مرور زمان در حال کوچک شدن هستند.
بررسی نحوه فعالیت جمعیت شهرستان در سال ۱۳۹۵ حاکی است که جمعیت ۱۰ سال و بالاتر این شهرستان برابر با ۸۰۲۰۰ نفر بوده است. از این تعداد ۲۸۲۵۱ نفر فعال و ۵۱۸۱۰ نفر غیر فعال بوده‌اند. از کل جمعیت فعال تعداد ۲۵۱۹۲ نفر شاغل و ۳۰۵۹ نفر بیکار بوده‌اند. بر این اساس از کل جمعیت فعال ۱۷/۸۹ درصد شاغل و ۸۳/۱۰ درصد بیکار بوده‌اند. میزان بیکاری شهرستان به میزان ۷۲/۰ درصد از میزان بیکاری متوسط استان(۱۱/۱۰) بالاتر است.
بررسی تعداد کارکنان دستگاههای اجرایی شهرستان نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۵، ۱۸۲۲ نفر شامل ۹۵۳ مرد و ۷۹۶ زن در ادارات مختلف دامغان اشتغال داشته‌اند البته در این آمار نیروهای شاغل در دستگاههای نظامی، انتظامی، قضایی و.. لحاظ نشده است.  با توجه به قدمت شهرستان از لحاظ استقرار نظام اداری در آن، کلیه دستگاههای اجرایی بصورت اداره یا نمایندگی به‌ایفای وظایف و خدمت به مردم شریف شهرستان مشغولند.

ویژگی‌های جمعیتی شهرستان دامغان

ماخذ: سرشماری سال‌های ۱۳۹۵، ۱۳۹۰ و ۱۳۸۵ و محاسبات مشاور

بهداشت و درمان

در شهرستان دامغان ۱ باب بیمارستان‌های دولتی وجود داشته، و فاقد تعداد بیمارستان‌های تامین اجتماعی و خصوصی بوده است. همچنین در این شهرستان تعداد مراکز بهداشتی و درمانی شهری برابر با ۷ مرکز بوده است.
در سال ۱۳۹۴ در این شهرستان تعداد ۵۲ پزشک عمومی و ۳۹ پزشک متخصص، ۱۲ دندان پزشک و ۱۰ دکتر داروساز وجود داشته است. سرانه پزشک عمومی به ازای هر یکصد هزار نفر جمعیت در این شهرستان به میزان ۵۹ پزشک بود.
تعداد تخت بیمارستانی در شهرستان دامغان در سال ۱۳۹۴ به میزان ۱۳۰ تخت بوده و سرانه تخت بیمارستانی به ازای هر هزار نفر در شهرستان دامغان برابر ۱ تخت می‌باشد. این شهرستان دارای ۱۰ داروخانه، ۱۰ آزمایشگاه، ۲ مرکز پرتو نگاری و ۶ مرکز توانبخشی بوده است. متوسط اقامت بیمار در بیمارستان شهرستان دامغان به میزان ۳ روز بوده می‌باشد. میزان مرگ و میر کودکان زیر یکسال در هر هزار تولد زنده در شهرستان دامغان در سال۹۳ به میزان ۱۱ درصد بوده که در سال ۹۴ به ۷ درصد تغییر یافته که حدود ۴ درصد کاهش یافته است. این امر به دلیل ارائه خدمات مراقبت حین بارداری مادران و توسعه بخش‌هایNICU و نظام سطح‌بندی خدمات نوزادان و برگزاری کارگاه‌های آموزشی برگزاری کارگاههای آموزشی برای پزشکان و پرسنل درمانی در زمینه احیاء و مراقبت نوزادان می‌باشد.
میزان مرگ و میر مادران باردار به دلیل عوارض بارداری و زایمان در هر یکصد هزار تولد زنده در شهرستان دامغان در سال ۹۳ به میزان ۷۱ درصد بوده که در سال ۹۴ به صفر رسیده حدود ۷۱ کاهش یافته است که ‌این امر به دلیل ایجاد بستر زایمان ایمن و کاهش مرگ و میر مادران باردار می‌باشد.

شاخص‌های خدمات بهداشتی و درمانی شهرستان دامغان

ماخذ: سیمای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرستان‌های استان سمنان

تأمین اجتماعی و سلامت

تأمین اجتماعی همواره در سرلوحه کار دولت‌ها قرار داشته و از آنجا که کالایی عمومی است، ناگزیر، این دولت‌ها هستند که سامان دهنده آن محسوب می‌گردند و بر آنهاست که‌این وظیفه مهم و بنیادی را با مشارکت مردم به انجام رسانند.
سازمان تامین اجتماعی به عنوان یک سازمان بیمه‌ای و حمایتی، در ایجاد و برقراری عدالت اجتماعی، توزیع مجدد درآمدها، ارتقاء سلامت عمومی و همچنین جبران درآمد از دست رفته افراد شاغل به علل مختلف از قبیل سالمندی، ازکارافتادگی، بیماری، حوادث و غیره نقش بسیار حساسی را ایفا می‌کند. امور حمایتی سازمان تامین اجتماعی در دو قسمت قابل بررسی است: امور بیمه شدگان و امور مستمری بگیران یکی از مهم‌ترین شاخص‌های نظام بیمه‌های اجتماعی کشور، ضریب پوشش بیمه‌های اجتماعی می‌باشد که معیار مناسبی برای بررسی وتحلیل وضعیت موجود بیمه‌های اجتماعی است، این شاخص از نسبت جمع بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران اصلی و تبعی به جمعیت کل شهرستان حاصل می‌شود. این شاخص بیانگر آن است که چه درصدی از جمعیت شهرستان زیر چتر بیمه‌های اجتماعی قرار گرفته‌اند.
طی دهه اخیر به دلیل تحولات جمعیتی، افزایش امید به زندگی، سالمند شدن جمعیت زیرپوشش، بالا بودن نرخ حوادث و سوانح و بیماری­های شغلی و عوامل مشابه، تعداد بازنشستگان و مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی به نحو چشمگیری افزایش یافته است. علاوه بر این، اجرای قوانین بازنشستگی پیش از موعد و افزایش دامنه شمول این قوانین در سال‌های اخیر منجر به تشدید روند رشد تعداد مستمری بگیران این صندوق شده است.
این تغییرات موجب شده که  نسبت پشتیبانی صندوق(نسبت بیمه‌شدگان اصلی به مستمری‌بگیران) از حدود ۷۸/۴ در سال ۱۳۹۱  به عدد ۹۶/۳ در سال ۱۳۹۵ کاهش یافته است.
از جمعیت ۹۴۱۹۰ نفری شهرستان دامغان در سال ۱۳۹۵ تعداد ۴۹۵۶۸ نفر تحت پوشش بیمه سازمان بیمه تأمین اجتماعی بوده‌اند. یعنی نرخ رشد بیمه‌شدگان تحت پوشش تأمین اجتماعی شهرستان در سال ۹۵ نسبت به ۹۱ حدود منفی ۰۳/۱ درصد می‌باشد. در سال ۱۳۹۵ بیمه‌شدگان اصلی ۱۹۱۹۶ نفر، و بیمه‌شدگان تبعی ۳۰۳۷۲ نفر بوده‌اند، که نسبت به سال ۱۳۹۱ به ترتیب ۹۶/۵ و ۹۹/۴- درصد رشد داشته‌اند.
این آمار نشان می‌دهد که حدود ۶۳/۵۲ درصد جمیعت این شهرستان از بیمه تأمین اجتماعی سود می‌برند.
همچنین در سال ۱۳۹۵ تعداد ۷۸۴۸ نفر در این شهرستان جزو بیمه شدگان خاص قرار داشته‌اند.
تعداد مستمری‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی شهرستان دامغان در سال ۹۵ حدود ۱۰۴۹۷ نفر می‌باشد، که نسبت به سال ۹۱(۸۶۴۸ نفر) رشد ۳۸/۲۱ درصدی داشته است. در سال ۱۳۹۵ مستمری‌بگیران اصلی ۴۸۵۲ نفر، و مستمری‌بگران تبعی ۵۶۴۵ نفر بوده‌اند، که نسبت به سال ۱۳۹۱ به ترتیب ۰۹/۲۸ و ۱۵/۱۶ درصد رشد داشته‌اند.
تعداد کارگاه‌های تحت پوشش تأمین اجتماعی شهرستان دامغان در سال ۹۵ حدود ۲۵۲۹ کارگاه بوده، که نسبت به سال ۹۱(۲۵۲۰ کارگاه) با کاهش ۳۶/۰ درصدی روبرو بوده است. همچنین در سال ۱۳۹۵ تعداد ۱۴۳۹۶ نفر جزو بیمه‌شدگان در معرض خطر و حوادث کار سازمان تامین اجتماعی بوده‌اند، که نسبت به سال ۱۳۹۱، به میزان ۸۹/۳ درصد کاهش یافته است. تعداد بیمه‌شدگان آسیب دیده ناشی از کار در شهرستان دامغان در سال ۱۳۹۵ برابر با ۷۴ نفر ، تعداد بیمه‌شدگان سلامت ۳۰۶۵۶ نفر و تعداد بیمه‌شدگان خویش‌فرما(بیمه‌ایرانیان) در سال ۱۳۹۴ برابر با ۴۵ نفر می‌باشد. در سال ۱۳۹۴، تعداد افراد تحت پوشش بیمه روستایی ۱۰۱۴۴ نفر بوده است.

- شاخص‌های بیمه تأمین اجتماعی و سلامت شهرستان دامغان

ماخذ: سازمان تامین اجتماعی استان سمنان

سازمان بهزیستی

اداره کل بهزیستی در سه حوزه توانبخشی، اجتماعی و پیشگیری در خدمات رسانی به اقشار آسیب‌پذیر و پیشگیری از بروز و تشدید آسیب‌های اجتماعی و نیز خدمات‌رسانی به معلولان و همچنین جذب مشارکت‌های مردمی به منظور ارتقاء و رفاه جامعه هدف فعالیت می‌کند. حوزه امور اجتماعی، خانواده‌های زن سرپرست، کودکان نیازمند و همچنین کودکان پیش دبستاتی، زنان و دختران در معرض آسیب‌های اجتماعی، کودکان خیابانی، معتادین و دختران فراری را تحت پوشش دارد.
نسبت زنان سرپرست خانوار و دختران خود سرپرست به کل جمعیت شهرستان در دهه گذشته رو به افزایش بوده است. این رویداد به دلیل تغییرات شدید عوامل اجتماعی و فرهنگی از قبیل افزایش نرخ طلاق، افزایش سن ازدواج، تمایل به تجرد و رشد اعتیاد می‌باشد. این تغییرات باعث شده میانگین سنی زنان سرپرست خانوار کاهش یافته و نیازهای جدید را طلب کند. درحالی که‌این افراد در سنین بالای ۵۰ سال به حمایت‌های مستقیم ( معیشتی، سلامت، مراقبت و..) نیاز دارند، در سنین پایین نیازهای اصلی این گروه اشتغال و بیمه می‌باشد.
تعداد واحد‌های خدمات اجتماعی شهری شهرستان دامغان در سال ۱۳۹۵، برابر با ۲۴ واحد، تعداد واحد‌های خدمات اجتماعی روستایی برابر با ۱۶ واحد، تعداد واحد‌های خدمات توانبخشی برابر ۱۱ واحد، و تعداد واحد‌های خدمات پیشگیری برابر با ۸ واحد بوده است.
همچنین در این شهرستان در سال ۱۳۹۵ تعداد ۳ واحد‌ خدمات کارآموزی و بازپروری وجود داشته است.
تعداد خانواده‌های مستمری بگیر ت حت پوشش سازمان بهزیستی شهرستان دامغان در سال ۹۵ حدود ۳۲۳ خانواده بوده، تعداد معلولان و بیماران روانی مستمری بگیر تحت پوشش سازمان بهزیستی برابر با ۶۰۳ نفر، و تعداد معتادان خدمت گیرنده از مراکز تحت پوشش سازمان بهزیستی ۳۰۲ نفر بوده است.
تعداد معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی شهرستان دامغان در سال ۹۵ معادل ۲۵۰۱ نفر و تعداد کودکان بی سرپرست تحت پوشش این سازمان ۵۱ نفر، و تعداد مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست (شهری) تحت پوشش سازمان بهزیستی برابر با ۴ واحد بوده است.

- شاخص‌های بهزیستی شهرستان دامغان

ماخذ: اداره کل بهزیستی استان سمنان