احتماعی

جمعیت و نیروی انسانی

بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال  1385 جمعیت شهرستان 84680  نفر بوده که در سرشماری سال 1390 به 86908  نفر رسیده و با برآوردهای انجام شده در سال سرشماری سال  1395 به 94190  نفر افزایش یافته است، سهم جمعیت شهرستان از کل جمعیت استان در سال 1385، 3/14 درصد بوده که در دوره بعدی به 8/13 درصد و در سال 1395 به 41/13 درصد کاهش یافته است. در طی این مدت بطور متوسط با کاهش 69/0 درصدی روبرو بوده، و رشد همزمان و همراه با متوسط استان نداشته و به همین دلیل اندکی از سهم خود را از دست داده است. تراکم نسبی جمعیت در دوره مورد بررسی از 3/6  نفر در هر کیلومترمربع به 71/6  نفر در سال 1395 رسیده که‌این شاخص برای متوسط استان 20/7 نفر در هر کیلومترمربع بدست آمده است.
مقایسه اطلاعات جمعیتی در طی ده سال گذشته نشان می‌دهد که در طی دوره مورد بررسی تعداد جمعیت شهرستان 9510 نفر افزایش داشته، و بطور متوسط در هر سال  09/1 درصد رشد داشته است. در حالی که متوسط نرخ رشد استان 2/2 درصد در همین دوره بدست آمده است و این نشان می‌دهد که رشد جمعیت شهرستان در حالت عادی کمتر از حد انتظار بوده و نشان از مهاجر فرست بودن شهرستان دارد. و حتی از نرخ رشد طبیعی جمعیت ( تفاوت موالید با مرگ و میر ) نیز کمتر بوده است.
بررسی توزیع  جمعیت به تفکیک شهری و روستایی شهرستان نشان می‌دهد که در سال 1385 بالغ بر 4/78 درصد جمعیت در نقاط شهری و 6/21 درصد در روستاها زندگی می‌کرده‌اند که‌این نسبتها به مرور زمان اندکی تغییر یافته به صورتی که در سال 1390، 3/78 درصد در شهرها و 6/21 درصد در روستاها ساکن بوده‌اند. و در سال 1395 نشان از سکونت 42/77 درصد جمعیت در مناطق شهری و 58/22 درصد در مناطق روستایی دارد،  تغییر اندک این نسبت به نفع نقاط روستایی، نشان از جابجایی جمعیت از نقاط شهری دارد.
در سال 1385 تعداد 23073 خانوار در سطح شهرستان زندگی می‌کرده‌اند که درسال 1390 به 25597 خانوار و در سال 95 به 30296 خانوار رسیده و بطور متوسط در هر سال 82/2 درصد رشد داشته است، روند رشد خانوار در نقاط شهری و روستایی در طی همین مدت به ترتیب 06/3 و 04/2 درصد بوده که‌این شاخص هم نشان از خروج جمعیت از نقاط روستایی دارد، نکته مهم بعد خانوار ( متوسط تعداد نفر در یک خانوار ) می‌باشد که در طی دوره مورد بررسی در کل شهرستان از 67/3 نفر در سال 1385 به 11/3 نفر در سال 1395 کاهش یافته است. و بطور متوسط در هر سال 65/1 درصد کاهش یافته است. این نسبت در نقاط شهری سالیانه با 09/2 درصد کاهش و در نقاط روستایی با 32/0 درصد رشد کاهش داشته است. و این نشان می‌دهد که خانواده‌ها هم در نقاط شهری و هم در نقاط روستایی به مرور زمان در حال کوچک شدن هستند.
بررسی نحوه فعالیت جمعیت شهرستان در سال 1395 حاکی است که جمعیت 10 سال و بالاتر این شهرستان برابر با 80200 نفر بوده است. از این تعداد 28251 نفر فعال و 51810 نفر غیر فعال بوده‌اند. از کل جمعیت فعال تعداد 25192 نفر شاغل و 3059 نفر بیکار بوده‌اند. بر این اساس از کل جمعیت فعال 17/89 درصد شاغل و 83/10 درصد بیکار بوده‌اند. میزان بیکاری شهرستان به میزان 72/0 درصد از میزان بیکاری متوسط استان(11/10) بالاتر است.
بررسی تعداد کارکنان دستگاههای اجرایی شهرستان نشان می‌دهد که در سال 1395، 1822 نفر شامل 953 مرد و 796 زن در ادارات مختلف دامغان اشتغال داشته‌اند البته در این آمار نیروهای شاغل در دستگاههای نظامی، انتظامی، قضایی و.. لحاظ نشده است.  با توجه به قدمت شهرستان از لحاظ استقرار نظام اداری در آن، کلیه دستگاههای اجرایی بصورت اداره یا نمایندگی به‌ایفای وظایف و خدمت به مردم شریف شهرستان مشغولند.

ویژگی‌های جمعیتی شهرستان دامغان

شاخص واحد شاخص بازسازی اطلاعات سال 1385 بازسازی اطلاعات سال 1390 سرشماری سال 1395 اختلاف حسابی سال 95 نسبت به سال 1385 متوسط نرخ رشد / میزان تغییرات طی سالهای 1385-95 (درصد)
تعداد کل جمعیت نفر 84,680 86,908 94190 9510 1.09
تعداد جمعیت نقاط شهری نفر 66,411 68,092 72925 6514 0.96
تعداد جمعیت نقاط روستایی نفر 18,269 18,816 21265 2996 1.59
تعداد کل خانوار خانوار 23,073 25,597 30296 7223 2.82
تعداد کل خانوار نقاط شهری خانوار 17,027 19,522 23008 5981 3.06
تعداد کل خانوار نقاط روستایی خانوار 6,046 6,075 7288 1242 2.04
بعد کل خانوار نفر در خانوار 3.67 3.4 3.11 -0.56 -1.65
بعد خانوار شهری نفر در خانوار 3.9 3.49 3.17 -0.73 -2.09
بعد خانوار روستایی نفر در خانوار 3.02 3.1 2.92 -0.1 -0.32
سهم جمعیت در نقاط شهری از کل جمعیت درصد 78.43 78.35 77.42 -1.01 -0.13
سهم جمعیت در نقاط روستایی از کل جمعیت درصد 21.57 21.65 22.58 1.01 0.47
مساحت کیلومترمربع 14,033 14,033 14,033 0 0
تراکم نسبی جمعیت نفر در کیلومترمربع 6.03 6.19 6.71 0.68 1.1
سهم جمعیت شهرستان از کل استان درصد 14.36 13.77 13.41 -0.95 -0.69
ماخذ: سرشماری سال‌های 1395، 1390 و 1385 و محاسبات مشاور

بهداشت و درمان

در شهرستان دامغان 1 باب بیمارستان‌های دولتی وجود داشته، و فاقد تعداد بیمارستان‌های تامین اجتماعی و خصوصی بوده است. همچنین در این شهرستان تعداد مراکز بهداشتی و درمانی شهری برابر با 7 مرکز بوده است.
در سال 1394 در این شهرستان تعداد 52 پزشک عمومی و 39 پزشک متخصص، 12 دندان پزشک و 10 دکتر داروساز وجود داشته است. سرانه پزشک عمومی به ازای هر یکصد هزار نفر جمعیت در این شهرستان به میزان 59 پزشک بود.
تعداد تخت بیمارستانی در شهرستان دامغان در سال 1394 به میزان 130 تخت بوده و سرانه تخت بیمارستانی به ازای هر هزار نفر در شهرستان دامغان برابر 1 تخت می‌باشد. این شهرستان دارای 10 داروخانه، 10 آزمایشگاه، 2 مرکز پرتو نگاری و 6 مرکز توانبخشی بوده است. متوسط اقامت بیمار در بیمارستان شهرستان دامغان به میزان 3 روز بوده می‌باشد. میزان مرگ و میر کودکان زیر یکسال در هر هزار تولد زنده در شهرستان دامغان در سال93 به میزان 11 درصد بوده که در سال 94 به 7 درصد تغییر یافته که حدود 4 درصد کاهش یافته است. این امر به دلیل ارائه خدمات مراقبت حین بارداری مادران و توسعه بخش‌هایNICU و نظام سطح‌بندی خدمات نوزادان و برگزاری کارگاه‌های آموزشی برگزاری کارگاههای آموزشی برای پزشکان و پرسنل درمانی در زمینه احیاء و مراقبت نوزادان می‌باشد.
میزان مرگ و میر مادران باردار به دلیل عوارض بارداری و زایمان در هر یکصد هزار تولد زنده در شهرستان دامغان در سال 93 به میزان 71 درصد بوده که در سال 94 به صفر رسیده حدود 71 کاهش یافته است که ‌این امر به دلیل ایجاد بستر زایمان ایمن و کاهش مرگ و میر مادران باردار می‌باشد.

شاخص‌های خدمات بهداشتی و درمانی شهرستان دامغان

شرح شاخص واحد شاخص مقادیر سال 1393 مقادیر سال 1394 اختلاف مطلق حسابی درصد / میزان تغییرات
تعداد بیمارستان‌های دولتی باب 1 1 0 0
تعداد بیمارستان‌های تامین اجتماعی و خصوصی باب 0 0 0 0
تعداد مراکز بهداشتی و درمانی شهری مرکز 7 7 0 0
تعداد پزشک عمومی نفر 52 52 0 0
تعداد تخت بیمارستانی تخت 130 130 0 0
سرانه تخت بیمارستانی به ازای هر هزار نفر تخت 1 1 0 -1
سرانه پزشک عمومی به ازای هر یکصد هزار نفر جمعیت سرانه 59 59 0 -1
تعداد داروخانه باب 10 11 1 10
تعداد آزمایشگاه باب 10 10 0 0
تعداد پزشکان متخصص نفر 39 39 0 0
تعداد دندان پزشکان نفر 12 12 0 0
تعداد داروسازان نفر 10 10 0 0
تعداد مرکز پرتو نگاری مرکز 2 2 0 0
تعداد مرکز توانبخشی مرکز 6 6 0 0
متوسط اقامت بیمار در بیمارستان به روز 3 3 0 4
امید به زندگی مردان سال 0 0 0 0
امید به زندگی در زنان سال 0 0 0 0
میزان مرگ و میر کودکان زیر یکسال درصد 11 7 -4 -4
"میزان مرگ و میر مادران باردار به دلیل عوارض بارداری و زایمان در هر یکصد هزار تولد زنده" درصد 71 0 -71 -71
ماخذ: سیمای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرستان‌های استان سمنان

تأمین اجتماعی و سلامت

تأمین اجتماعی همواره در سرلوحه کار دولت‌ها قرار داشته و از آنجا که کالایی عمومی است، ناگزیر، این دولت‌ها هستند که سامان دهنده آن محسوب می‌گردند و بر آنهاست که‌این وظیفه مهم و بنیادی را با مشارکت مردم به انجام رسانند.
سازمان تامین اجتماعی به عنوان یک سازمان بیمه‌ای و حمایتی، در ایجاد و برقراری عدالت اجتماعی، توزیع مجدد درآمدها، ارتقاء سلامت عمومی و همچنین جبران درآمد از دست رفته افراد شاغل به علل مختلف از قبیل سالمندی، ازکارافتادگی، بیماری، حوادث و غیره نقش بسیار حساسی را ایفا می‌کند. امور حمایتی سازمان تامین اجتماعی در دو قسمت قابل بررسی است: امور بیمه شدگان و امور مستمری بگیران یکی از مهم‌ترین شاخص‌های نظام بیمه‌های اجتماعی کشور، ضریب پوشش بیمه‌های اجتماعی می‌باشد که معیار مناسبی برای بررسی وتحلیل وضعیت موجود بیمه‌های اجتماعی است، این شاخص از نسبت جمع بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران اصلی و تبعی به جمعیت کل شهرستان حاصل می‌شود. این شاخص بیانگر آن است که چه درصدی از جمعیت شهرستان زیر چتر بیمه‌های اجتماعی قرار گرفته‌اند.
طی دهه اخیر به دلیل تحولات جمعیتی، افزایش امید به زندگی، سالمند شدن جمعیت زیرپوشش، بالا بودن نرخ حوادث و سوانح و بیماری­های شغلی و عوامل مشابه، تعداد بازنشستگان و مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی به نحو چشمگیری افزایش یافته است. علاوه بر این، اجرای قوانین بازنشستگی پیش از موعد و افزایش دامنه شمول این قوانین در سال‌های اخیر منجر به تشدید روند رشد تعداد مستمری بگیران این صندوق شده است.
این تغییرات موجب شده که  نسبت پشتیبانی صندوق(نسبت بیمه‌شدگان اصلی به مستمری‌بگیران) از حدود 78/4 در سال 1391  به عدد 96/3 در سال 1395 کاهش یافته است.
از جمعیت 94190 نفری شهرستان دامغان در سال 1395 تعداد 49568 نفر تحت پوشش بیمه سازمان بیمه تأمین اجتماعی بوده‌اند. یعنی نرخ رشد بیمه‌شدگان تحت پوشش تأمین اجتماعی شهرستان در سال 95 نسبت به 91 حدود منفی 03/1 درصد می‌باشد. در سال 1395 بیمه‌شدگان اصلی 19196 نفر، و بیمه‌شدگان تبعی 30372 نفر بوده‌اند، که نسبت به سال 1391 به ترتیب 96/5 و 99/4- درصد رشد داشته‌اند.
این آمار نشان می‌دهد که حدود 63/52 درصد جمیعت این شهرستان از بیمه تأمین اجتماعی سود می‌برند.
همچنین در سال 1395 تعداد 7848 نفر در این شهرستان جزو بیمه شدگان خاص قرار داشته‌اند.
تعداد مستمری‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی شهرستان دامغان در سال 95 حدود 10497 نفر می‌باشد، که نسبت به سال 91(8648 نفر) رشد 38/21 درصدی داشته است. در سال 1395 مستمری‌بگیران اصلی 4852 نفر، و مستمری‌بگران تبعی 5645 نفر بوده‌اند، که نسبت به سال 1391 به ترتیب 09/28 و 15/16 درصد رشد داشته‌اند.
تعداد کارگاه‌های تحت پوشش تأمین اجتماعی شهرستان دامغان در سال 95 حدود 2529 کارگاه بوده، که نسبت به سال 91(2520 کارگاه) با کاهش 36/0 درصدی روبرو بوده است. همچنین در سال 1395 تعداد 14396 نفر جزو بیمه‌شدگان در معرض خطر و حوادث کار سازمان تامین اجتماعی بوده‌اند، که نسبت به سال 1391، به میزان 89/3 درصد کاهش یافته است. تعداد بیمه‌شدگان آسیب دیده ناشی از کار در شهرستان دامغان در سال 1395 برابر با 74 نفر ، تعداد بیمه‌شدگان سلامت 30656 نفر و تعداد بیمه‌شدگان خویش‌فرما(بیمه‌ایرانیان) در سال 1394 برابر با 45 نفر می‌باشد. در سال 1394، تعداد افراد تحت پوشش بیمه روستایی 10144 نفر بوده است.

- شاخص‌های بیمه تأمین اجتماعی و سلامت شهرستان دامغان

عنوان واحد 1,391 1,392 1393 1394
تعداد بیمه شدگان اصلی و تبعی تحت پوشش تامین اجتماعی نفر 50,084 52,179 52385 50977
تعداد بیمه شدگان اصلی تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی نفر 18,117 19,059 19714 19417
تعداد بیمه شدگان تبعی تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی نفر 31,967 33,120 32671 31560
تعداد بیمه شدگان خاص تحت پوشش تامین اجتماعی نفر 5,499 6,665 7079 7497
تعداد مستمری بگیران اصلی و تبعی تحت پوشش تامین اجتماعی نفر 8,648 9,059 9679 10169
تعداد مستمری بگیران اصلی تحت پوشش تامین اجتماعی نفر 3788 4055 4345 4608
تعداد مستمری بگیران تبعی تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی نفر 4860 5004 5334 5561
نسبت پشتیبانی صندوق نسبت 4.78 4.7 4.54 4.21
تعداد بیمه شدگان آسیب دیده ناشی از کار نفر 39 29 20 37
تعداد کارگاه‌های تحت پوشش تامین اجتماعی کارگاه 2520 2733 2079 2345
تعداد بیمه شدگان در معرض خطر و حوادث کار سازمان تامین اجتماعی بیمه شده 14,979 15,002 14,928 15039
تعداد حوادث ناشی از کار حادثه 39 29 20 37
تعداد افراد فوت شده ، نقص عضو ، قطع عضو ناشی از حوادث نفر 0 0 0 2
تعداد بیمه شدگان اصلی و تبعی تحت پوشش بیمه سلامت نفر -- -- 29591 30656
تعداد بیمه شدگان دولتی نفر -- -- 9837 9476
تعداد بیمه شدگان خویش فرما / ایرانیان نفر -- -- 7008 45
تعداد افراد تحت پوشش بیمه روستایی نفر -- -- 10125 10144
ماخذ: سازمان تامین اجتماعی استان سمنان

سازمان بهزیستی

اداره کل بهزیستی در سه حوزه توانبخشی، اجتماعی و پیشگیری در خدمات رسانی به اقشار آسیب‌پذیر و پیشگیری از بروز و تشدید آسیب‌های اجتماعی و نیز خدمات‌رسانی به معلولان و همچنین جذب مشارکت‌های مردمی به منظور ارتقاء و رفاه جامعه هدف فعالیت می‌کند. حوزه امور اجتماعی، خانواده‌های زن سرپرست، کودکان نیازمند و همچنین کودکان پیش دبستاتی، زنان و دختران در معرض آسیب‌های اجتماعی، کودکان خیابانی، معتادین و دختران فراری را تحت پوشش دارد.
نسبت زنان سرپرست خانوار و دختران خود سرپرست به کل جمعیت شهرستان در دهه گذشته رو به افزایش بوده است. این رویداد به دلیل تغییرات شدید عوامل اجتماعی و فرهنگی از قبیل افزایش نرخ طلاق، افزایش سن ازدواج، تمایل به تجرد و رشد اعتیاد می‌باشد. این تغییرات باعث شده میانگین سنی زنان سرپرست خانوار کاهش یافته و نیازهای جدید را طلب کند. درحالی که‌این افراد در سنین بالای 50 سال به حمایت‌های مستقیم ( معیشتی، سلامت، مراقبت و..) نیاز دارند، در سنین پایین نیازهای اصلی این گروه اشتغال و بیمه می‌باشد.
تعداد واحد‌های خدمات اجتماعی شهری شهرستان دامغان در سال 1395، برابر با 24 واحد، تعداد واحد‌های خدمات اجتماعی روستایی برابر با 16 واحد، تعداد واحد‌های خدمات توانبخشی برابر 11 واحد، و تعداد واحد‌های خدمات پیشگیری برابر با 8 واحد بوده است.
همچنین در این شهرستان در سال 1395 تعداد 3 واحد‌ خدمات کارآموزی و بازپروری وجود داشته است.
تعداد خانواده‌های مستمری بگیر ت حت پوشش سازمان بهزیستی شهرستان دامغان در سال 95 حدود 323 خانواده بوده، تعداد معلولان و بیماران روانی مستمری بگیر تحت پوشش سازمان بهزیستی برابر با 603 نفر، و تعداد معتادان خدمت گیرنده از مراکز تحت پوشش سازمان بهزیستی 302 نفر بوده است.
تعداد معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی شهرستان دامغان در سال 95 معادل 2501 نفر و تعداد کودکان بی سرپرست تحت پوشش این سازمان 51 نفر، و تعداد مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست (شهری) تحت پوشش سازمان بهزیستی برابر با 4 واحد بوده است.

- شاخص‌های بهزیستی شهرستان دامغان

تعداد واحد خدمات اجتماعی شهری مجتمع 4 4 4 4 4 0
تعداد واحد خدمات اجتماعی روستایی مجتمع 10 10 10 10 10 0
تعداد واحد خدمات اجتماعی شهری واحد 16 16 18 24 24 50
تعداد واحد خدمات اجتماعی روستایی واحد 15 16 16 16 16 6.67
تعداد واحد خدمات توانبخشی واحد 12 12 12 11 11 -8.33
تعداد واحد خدمات پیشگیری سازمان بهزیستی واحد 4 6 7 7 8 100
تعداد واحد خدمات کارآموزی و بازپروری ( آسیب‌های) سازمان بهزیستی واحد 1 1 1 1 3 200
تعداد خانواده مستمری بگیر تحت پوشش سازمان بهزیستی خانواده 324 324 312 322 323 -0.31
تعداد معلولان و بیماران روانی مستمری بگیر تحت پوشش سازمان بهزیستی نفر 462 462 601 603 603 30.52
تعداد معتادان خدمت گیرنده از مراکز تحت پوشش سازمان بهزیستی نفر 258 567 588 554 302 17.05
تعداد معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی نفر 1774 1827 2140 2460 2501 40.98
تعداد کودکان بی سرپرست تحت پوشش سازمان بهزیستی نفر 12 31 43 54 51 325
تعداد مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست (شهری) مرکز 1 2 3 3 4 300
ماخذ: اداره کل بهزیستی استان سمنان