فرهنگی

زبان و مذهب

زبان مردم شهرستان دامغان نیز گونه‌ای از زبان اصیل فارسی است که با لهجه خراسانی پیوستگی دارد.

این گویش در تمامی مناطق این شهرستان یکسان تکلم نمی‌شود. در مناطق شمالی شهرستان دامغان (به جز شهر دیباج)، به دلیل همجواری با استان مازندران با اندک تفاوت، مردم به لهجه مازندرانی سخن می‌گویند.

روستاهای جنوبی حاشیه کویر (به جز روستای کوه زر)، تحت تأثیر مناطق مرکزی ایران بوده و به فراوانی لغات و واژه‌های آن مناطق را در تکلم آنان می‌توان دید. زبان روستاهای شرقی دامغان به گویش شاهرودی نزدیک است.

اکثر مردم این شهرستان همانند سایر هم استانی‌های خود مسلمان و دارای مذهب شیعه اثنی‌عشری هستند.

فرهنگ و هنر

تعداد مراجعان به کتابخانه‌های شهرستان در سال 1391 برابر با 127249 نفر بوده که در سال 1395 به 80020 نفر کاهش یافته است.
این تعداد در سال 1395 نسبت به سال 1391 برابر 47229 نفر (معادل 51/25 درصد) کاهش داشته است. در دامغان طی دو سال اخیر تعداد یک سینما وجود داشته است که با توجه به جمعیت شهرستان سال 1395 (برابر 94190 نفر) به ازای هر یک‌هزار نفر جمعیت شهری معادل 6/3 صندلی موجود می‌باشد.


تعداد کتابخانه‌های عمومی در سال 1395 در شهرستان دامغان، 12 باب بوده است. لیکن از حیث کیفیت فضای فیزیکی، تجهیزات و امکانات، تعداد کتب موجود و ابزارهای نوین اطلاع‌رسانی، وضعیت استان از متوسط کشور عقب‌تر است.تعداد چاپخانه در دامغان در سال 1395 برابر 6 چاپخانه است.
 تعداد انتشاراتی‌ 8 باب می‌باشد. همچمین تعداد نمایشگاه‌های فرهنگی و هنری در دامغان درسال 1395 برابر 8 نمایشگاه بوده، که نسبت با سال 1391 بالغ بر 11 مورد کمتر شده است.

مقایسه شاخص‌های بخش فرهنگ و هنر در شهرستان دامغان

سال تعداد مراجعه کننده به کتابخانه‌ها(نفر) تعداد صندلی سینما تعداد صندلی سینما به ازای هر هزار نفر جمعیت شهری(صندلی) تیراژ روزنامه‌های محلی تیراژ روزنامه‌های محلی به ازای هر هزار نفر(نسخه) سیما صدا
1391 127249 0 0 0 0 0 0
1392 144430 0 0 0 0 0 0
1393 151928 340 0 0 0 0 0
1394 185127 340 0 0 0 0 0
1395 80020 340 3.6 0 0 0 0
ماخذ: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان

مقایسه شاخص‌های اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان دامغان

عنوان شاخص واحد شاخص 1391 1392 1393 1394 1395
تعداد سینماهای (فعال) باب 0 0 0 1 1
تعداد صندلی سینما صندلی 0 0 340 340 340
تیراژ روزنامه‌های محلی نسخه 0 0 0 0 0
تعداد سالن‌های نمایش وابسته به اداره کل ارشاد سالن 0 0 1 1 0
تعداد مؤسسات فرهنگی و هنری موسسه 0 0 4 6 7
تعداد هنرستان‌های هنری هنرستان 0 0 0 0 0
تعداد آموزشگاه‌های آزاد هنری آموزشگاه 6 6 6 6 6
تعداد چاپخانه چاپخانه 5 5 6 6 6
تعداد انتشاراتی باب 7 8 8 8 8
مراکز عرضه محصولات فرهنگی و هنری باب 12 10 7 6 5
تعداد نمایشگاه کتاب نمایشگاه 4 4 4 5 4
تعداد کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد (ارشاد) کانون 38 42 50 52 52
تعداد نمایشگاه‌های فرهنگی و هنری نمایشگاه 19 10 4 12 8
تعداد عناوین کتب منتشر شده عنوان 10 12 16 25 14
شمارگان کتاب‌های منتشر شده در شهرستان جلد 32000 38000 41500 25000 40500
ماخذ: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان

مقایسه شاخص‌های بخش فرهنگ و هنر شهرستان دامغان

عنوان شاخص واحد شاخص 1391 1392 1393 1394 1395
تعداد مراکز مذهبی و کانون‌های قرآن(کانونهای فرهنگی،خانه های قرآنی و موسسات قرانی) مرکز 16 20 22 23 23
تعداد روحانیون بومی شهرستان نفر 93 97 102 115 132
تعداد مبلغین اعزام شده به مناسبت‌های مختلف نفر 1260 1255 1652 1686 641
تعداد هیأت‌های مذهبی ثبت شده هیات مذهبی 252 285 286 286 291
تعداد کانون‌های فرهنگی و مذهبی مساجد (تحت پوشش سازمان تبلیغات اسلامی) کانون 13 13 13 13 13
ماخذ: اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان